 |
|
|
 |
 |
 |
 |
Χρονολογία: α΄ μισό 13ου αι.
Περιγραφή:
Το σπάραγμα διατηρείται σε κακή κατάσταση. Σώζεται το μεγαλύτερο τμήμα κεφαλής μιας γυναικείας μορφής, που ταυτίζεται από την επιγραφή επάνω στο γαλάζιο βάθος με τη Μάρθα. Πρόκειται πιθανόν για την αδελφή του Λάζαρου, τη Μάρθα, υπόθεση που μας οδηγεί στο συμπέρασμα ότι προέρχεται απο τη σκηνή του χριστολογικού κύκλου με την Έγερση του Λαζάρου. Η μορφή, γυρισμένη προς τα πλάγια, φορεί κοκκινωπό μαφόριο και έχει φυσιογνωμικά χαρακτηριστικά ανάλογα με αυτά των αγγέλων της τοιχογραφίας από τον ίδιο ναό (βλ. Δύο Άγγελοι).
Ο ναός του Αγίου Νικολάου βρίσκεται στο Κοιμητήριο του Καλάμου, λίγο έξω απ' το χωριό. Είναι σταυρεπίστεγος, χρονολογείται στον 13ο αιώνα και έχει κτισθεί πάνω σε παλαιότερο, μάλλον ναϊκό κτίσμα. Κάτι τέτοιο προέκυψε από τις ανασκαφικές έρευνες. Είναι χτισμένος χωρίς ιδιαίτερη επιμέλεια, με αργολιθοδομή, χωρίς κεραμοπλαστικά κοσμήματα ή οδοντωτές ταινίες. Από τις τοιχογραφίες που διακοσμούσαν το εσωτερικό του ναού σώθηκαν μόνο σπαράγματα από τη στέγη, κυρίως πρόσωπα αγίων και αγγέλων.
Βιβλιογραφία: Βυζαντινή και Μεταβυζαντινή Τέχνη, Κατάλογος Έκθεσης, Αθήνα 1986, αρ. 42, Γκίνη-Τσοφοπούλου Ελένη, Άγιος Νικόλαος στο Νεκροταφείο Καλάμου Αττικής, Νέα Στοιχεία, Δελτίο Χριστιανικής και Αρχαιολογικής Εταιρείας ΙΑ΄(1982-1983), σ. 240, εικ. 17.