Άποψη από την ακρόπολη του κάστρου της ορεινής διάβασης που οδηγούσε δια του Υμηττού προς Αθήνα και προς Μεσόγεια. (Φωτογραφία Ι. Λιάκουρα)
Άποψη από την ακρόπολη του κάστρου της ορεινής διάβασης που οδηγούσε δια του Υμηττού προς Αθήνα και προς Μεσόγεια. (Φωτογραφία Ι. Λιάκουρα)
Η Μονή Βηθλεέμ, όπως φαίνεται σήμερα από την ακρόπολη του κάστρου. (Φωτογραφία Ι. Λιάκουρα)

Χριστού, Κάστρο, Κορωπί

Περιοχή: Φιλιάτι - Κορωπί
Τύπος: Πύργοι - Οχύρωση
Χρονολογία: φάσεις

Περιγραφή:

Ύψωμα του Υμηττού (μεταξύ του κυρίως σώματος του Υμηττού και του Μαυροβουνίου), 3 περίπου χιλιόμετρα βορειοδυτικά του Κορωπιού - θέση Φιλιάτι, όπου ο αρχαίος δήμος Σφηττού). Τα λείψανα της οχύρωσης, κυρίως τμήματα από τα εξωτερικά τείχη του κάστρου ανάμεσα στην πυκνή βλάστηση, κυκλώνουν το λόφο, στον οποίο μπορεί να φτάσει κάποιος από τη Μονή Βηθλεέμ (Γεννήσεως του Χριστού). Πριν οικοδομηθεί η νέα αυτή Μονή, στη θέση της υπήρχε μεταβυζαντινό ναΰδριο, γνωστό με το όνομα Χριστός, απ’ όπου θα προήλθε και η ονομασία του υψώματος, όπως εξάλλου και η ονομασία της σημερινής Μονής που είναι αφιερωμένη στη Γέννηση του Χριστού (Βηθλεέμ). Έτσι, η οχύρωση έμεινε γνωστή ως το Κάστρο του Χριστού. Πρόκειται για μια οχυρή θέση, που ελέγχει το πέρασμα μεταξύ Υμηττού και Μαυροβουνίου. Το στενό αυτό είχε μονοπάτι απ’ όπου, μέσω του Υμηττού οδηγούσε προς Αθήνα και αντίστροφα, προς Μεσόγεια.

Η θέση Χριστός σημειώνεται και στον χάρτη των Curtious-Kaupert (19ος αι.).

Η οχύρωση έγινε κατά την αρχαία εποχή, αλλά με οικοδομικές φάσεις τόσο στους παλαιοχριστιανικούς χρόνους, όσο και κατά τους χρόνους της φραγκοκρατίας.

Ερείπια από δύο πύργους (Φιλιάτι και Φουβάγια -14ος-15ος αι.), ενισχύουν την άποψη της σημαντικότητας της περιοχής κατά τον μεσαίωνα.

Η σημερινή εικόνα των τμημάτων του τείχους που σώζονται, λόγω της αποσάθρωσης του οικοδομικού υλικού, δίνει περισσότερο την εντύπωση ξερολιθιάς.

 Βασιλάτος Ν., Κάστρα και Οχυρώσεις της Αττικής, Αθήνα 1995, Γκίνη-Τσοφοπούλου Ε.,Τα Μεσόγεια από την επικράτηση του χριστιανισμού έως την οθωμανική κατάκτηση, ΜΕΣΟΓΑΙΑ, Αθήνα 2001, σ. 184, Curtius-Kaupert, Karten von Attica, Berlin 1885-1891, Karte IV, Text II 32, Koder J.- Hild F., Hellas und Thessalia, Tabula Imperii Byzantini I,Wien 1976, p. 99, 185.